اغلب ايراني ها از خرگوش ها ، گربه ها ، سگ ها ، همستر ها و خوكچه ها به عنوان حيوانات خانگي نگهداري مي كنند. اما شايد نيمي از آن ها به علت عدم آگاهي اصول صحيح نگهداري از حيوانات را رعايت نمي كنند. بدين ترتيب به تدريج يا به صورت ناگهاني حيوان بيمار مي گردد و يا ممكن است جان خود را از دست بدهد. در اين بخش به منظور سلامتي يكي از اين حيوانات ( يعني خرگوش ها ) ، در مورد نكات كليدي مهم كه بايد در مراقبت از خرگوش رعايت گردد صحبت خواهيم كرد، با ما همراه باشيد.

مراقبت از خرگوش

نگهداري از خرگوش خانگي نيازمند رعايت نكاتي مي باشد و بدون در نظر گرفتن و يا رعايت آن ها امكان دارد به خرگوش شما آسيب وارد گردد يا حتي بيمار شود . در ادامه در مورد هر كدام از آن ها بيشتر توضيح خواهيم داد.

نكته اول مراقبت از خرگوش : جويدني ها

دادن جويدني به خرگوش ها موجب آن مي گردد كه آن ها از جويدن وسايل خانه دست بكشند. شاخه هاي درختهاي سيب و اشنگ كه سم پاشي نشده اند بهترين گزينه ها خواهند بود. در صورتي كه شما به درخت سيب سمپاشي نشده دسترسي نداشته باشيد، مي توانيد از فروشگاه هاي لوازم حيوانات خانگي اسباب بازي ها و جويدني هاي مخصوص خرگوش ها را تهيه كنيد. همراهان مجله ي پزشكي آسان طب توجه داشته باشيد، شاخه هاي درختان هلو، آلو و گيلاس براي جويدن خرگوش ها ايمن نمي باشند.

نكته دوم مراقبت از خرگوش : فعاليت بدني

خرگوش هاي وحشي حيوانات فوق العاده فعالي مي باشند. آن ها مي دوند و يكديگر را دنبال مي كنند تا طبقه ي اجتماعي خود را در سطح بالايي قرار دهند، از دست شكارچيان فرار كرده و به دنبال غذا ميروند. اگر يك خرگوش بدون فعاليت كافي باشد، مشكلات سلامتي يا بيماري برايش به وجود خواهد آمد. خرگوش هاي غيرفعال اغلب دچار چاقي مي گردند و در نتيجه مشكلات قلبي و عروقي، فشار بر مفاصل و ستون فقرات به وجود مي آيد. همچنين خرگوش هايي كه فعاليت كافي نداشته باشند، استحكام استخواني ضعيفي داشته و عضلاتشان خوب پرورش نخواهد يافت. عدم فعاليت هاي بدني ، چاقي و همين طور مشكلات گوارشي براي خرگوش ها به دنبال دارد.

اگر خرگوش شما روزانه به مدت دو ساعت اجازه ي فعاليت داشته باشد، تمام مشكلات ذكر شده قابل پيشگيري مي باشند. اين خرگوش ها شاداب تر مي باشند و كمتر به مشكلات رفتاري مبتلا مي گردند.

پيدا كردن اسباب بازي براي سرگرم شدن خرگوش كار دشواري نمي باشد. خرگوش ها وسائل مقوايي را دوست دارند، جعبه هاي خالي دستمال كاغذي و يا جعبه هايي از هر نوع و اندازه مي توانند حيوان را سرگرم كنند . فروشگاه هاي لوازم حيوانات خانگي نيز اسباب بازي هاي مختلفي براي خرگوش ها عرضه مي كنند.

نكته سوم مراقبت از خرگوش : برنامه ي منظم روزانه

خرگوش ها حيواناتي مي باشند كه برنامه ي منظم روزانه را دوست داشته و هرگونه تغيير باعث آشفتگي آن ها مي گردد. براي يك خرگوش بهتر است كه وقت خاصي را براي كار هايي نظير تميز كردن قفس، تغذيه و توجه به او در نظر گرفته شود. در بعضي از مواقع تغيير در برنامه ي روزانه مي تواند منجر به بروز مشكلات رفتاري در حيوان گردد. بنابر اين هرگونه تغيير مورد نياز بايد به تدريج انجام گيرد.

نكته چهارم مراقبت از خرگوش : خرگوش هاي اجتماعي

خرگوش ها حيوانات فوق العاده اجتماعي مي باشند و نياز به زماني براي حضور در كنار شما و خانواده تان و همين طور برقراري رابطه ي اجتماعي دارند. خرگوشي كه به او توجه كافي نمي شود ( حتي اگر اجازه ي خروج از قفس و  اسباب بازي هاي زيادي نيز داشته باشد ) دچار افسردگي و بيماري مي گردد. بنابراين يك خرگوش همواره نيازمند به تعاملات اجتماعي مي باشد. پس بهتر است روزانه براي محبت كردن و عشق ورزيدن به خرگوش خود زمبني را در نظر بگيريد، مطمئن باشيد كه حتما نتيجه ي آن را مشاهده خواهيد كرد.

نكته پنجم مراقبت از خرگوش : آراستن خرگوش

خرگوش ها حداقل هفته اي يكبار نيازمند به آراستن هستند كه اين ميزان در دوره ي ريزش روزانه بيشتر خواهد بود ( معمولا ريزش مو در اثر حساسيت فصلي ) . ريزش موي خرگوش ها يك الي چهار بار در سال رخ مي دهد كه اين ميزان بستگي به نوع نژاد، گرما و محيط نگهداري آن ها خواهد شد. برس كشيدن، فرآيند ريزش مو را آسان تر و راحت تر كرده و از مشكل انسداد روده پيشگيري خواهد كرد.

نژاد هاي آنقوره، آمريكن فوزي لوپ ها، لاين هد ها و جرسي وولي ها نيازمند به آراستن بيشتري مي باشند. اگر اين نژادها به طور روزانه آراسته نگردند و مو هاي آن ها برس كشيده نشود، امكان گره خوردن مو ها وجود دارد. اگر در شهري زندگي مي كنيد كه تابستان هوا بسيار گرم است، بهتر است موهاي بلند حيوان را كوتاه كنيد و به خرگوش خود اجازه بدهيد تا گرماي بدنش را تخليه كند. كوتاه كردن مو ها به اندازه ي 2 سانتي متر و يا در فصول بسيار گرم يا بسيار گرم تا 2.5 سانتي متر انجام مي شود. مشكلي وجود نخواهد داشت اگر اجازه دهيد تا در زمستان موها مثل حالت اول رشد داشته باشند و بلند شوند.

ناخن هاي خرگوش هاي خانگي بايد هر ماه و در صورت لزوم ماهي دو بار كوتاه گردد. اگر براي آن ها امكان حفر كردن فراهم نماييد ، ناخن ها كمتر بلند مي گردند. ناخن گير هاي شكل گيوتيني كه براي گربه ها استفاده مي گردند، براي خرگوش ها نيز مناسب مي باشند. هربار به مقدار كم ناخن بايد از انتها كوتاه گردد و بايد دقت داشته باشيد كه به اشتباه رگ داخل ناخن بريده نشود. اگر نمي توانيد رگ داخل ناخن را مشاهده كنيد، حيوان را براي كوتاه كردن ناخن ها نزد دامپزشك مجرب ببريد. اگر ناخن دچار خونريزي گشت، نگران نباشيد. مقداري آرد روي محل خونريزي ماليده و كمي فشار بدهيد ( فشار زيادي وارد نكنيد كه حيوان اذيت شود يا آسيب ببيند ).

بيشتر بدانيد : نكات جالب براي مراقبت از خرگوش خانگي

اغلب ترشحات خشك شده در گوشه ي چشم خرگوش ها مشاهده مي گردد. جز در مواردي كه اين ميزان زياد باشد، جاي نگراني نخواهد بود ( اگر ترشحات زياد بود فورا به دامپزشك مراجعه كنيد تا زمان از دست نرود ). با دستمال تميز مرطوب و يا با گوش پاك كن و با دقت فراوان اين قسمت را تميز نماييد.

هيچ گاه خرگوش را حمام نكنيد. اگر بدن خرگوش كثيف و آلوده شد، ابتدا او را برس بكشيد تا گره ها باز شوند و شايد قسمتي از آلودگي توسط مو هاي روي برس جدا شود، سپس حوله و يا دستمال نرمي را كمي خيس نماييد و به آرامي روي بدن خرگوش بكشيد و در پايان نيز دوباره با شانه ي نرمي بدن او را شانه نماييد. خرگوش ها به آساني دچار سرما خوردگي و عفونت هاي سيستم تنفسي مي گردند و حمام كردن آن ها باعث بيماري هاي جدي خطرناك و در نهايت مرگ آن ها خواهد شد.

نكته ششم مراقبت از خرگوش : عقيم كردن

خرگوش ها به محض رسيدن به سن بلوغ بايد عقيم گردند ، البته اين مورد به مسائل زيادي نظير خواست شما براي بچه دار شدن آن ها و غيره بستگي دارد . اين عمل موجب كاهش مشكلات رفتاري در خرگوش و همين طور باعث طول عمر حيوان مي گردد.

سرطان رحم رايج ترين سرطان در ميان خرگوش هاي ماده است و سرطان بيضه شايع ترين سرطان در ميان خرگوش هاي نر مي باشد ( اين مسئله به اين معني نيست كه تمام خرگوش ها دچار سرطان مي شوند ، اما اين مسئله در مورد اكثريت آن ها صدق مي كند). عقيم كردن خرگوش ها احتمال بروز حيوان به اين نوع بيماري ها را كاهش مي دهد.

غذاي خرگوش

يك خرگوش نياز به غذاي روزانه شامل سبزي‌ها و علف دارد كه به اين وسيله پروتئين، چربي و ويتامين‌هاي مورد نيازش را تامين مي‌كند. شايد بهترين مواد غذايي براي خرگوش‌ها، استفاده از غذاهاي خشك آماده مخصوص آنها است كه احتياجات مورد نيازشان را كاملاً برآورده سازد. غذاي روزانه معمولاً شامل دو وعده است كه در صورت بيماري و يا حاملگي خرگوش مي‌توان تعداد دفعات را افزايش داد.

در طبيعت همه علفخواران زمان زيادي را براي خوردن غذا صرف مي‌كند براي همين حتماً اگر از غذاي خشك براي تغذيه خرگوش استفاده شود ، بايستي حتماً سبزي‌هاي تازه به همراه يونجه نيز به او داده شود. همچنين مقاديري ميوه نيز بايستي به غذا اضافه كرد (سيب ، كلم ، هويج، ذرت، لوبيا، نخود سبز ، قطعاتي از كدو ، كاهو، كرفس و ….) . در صورت استفاده از ميوه‌ها، حتما هسته‌ها را جدا كرده و بعد ميوه را در اختيارش بگذاريد.

تغذيه خرگوش با اندازه متوسط

نكته :» يونجه بعد از 1 سالگي توصيه مي شود خيلي كم به خرگوش بديد

در زمان بارداري و شير‌دهي و همچنين شيرخوارگي استفاده از مكمل هاي مواد معدني به ميزان لازم، بسيار مهم مي باشد.

يونجه خشك

يونجه تازه بخش عمده اي از رژيم غذايي خرگوش شما را تشكيل ميدهد ودر تمام زمانها دسترسي به آن آسان ميباشد. خرگوش هاي بالغ ميتوانند تيموتي، چمن و علوفه جو بخورند در حالي كه خرگوش هاي جوان بايد تازه مصرف كنند. يونجه نبايد بيش از حد به خرگوش بالغ داده شود، زيرا پروتئين و قند بالائي دارد. يونجه براي خرگوش به دليل فيبر موجود در آن براي سلامت دستگاه گوارش آنها ضروري ميباشد و همچنين از رشد بيش از حد دندانهاي خرگوش (كه به طور مداوم رشد مي كنند) جلوگيري ميكند وبراي سلامتيدندان مفيد است. قرار دادن يونجه در يك جعبه بستر ، خرگوش را تشويق به خوردن و انجام عمل دفع در همانجا ميكند.

هنگام انتخاب يونجه، مطمئن شويد كه آنها از لحاظ ظاهري تازه باشند و بوي تازگي بدهند. يونجه هايي كه قهوه اي رنگ يا كپك زده هستند و يا ديگر بويي مثل علف تازه نميدهند را انتخاب نكنيد. فروشگاه ها بايد يونجه را در يك محل خشك در يك ظرف قرار دهند تا اجازه دهند تا جريان هوا در آنها براحتي تبادل شود تا از كپك زدن آن چلوگيري شود. خريد يونجه به صورت فله اي از يك كشاورز محلي تمايل بسيار مقرون به صرفه تر از يونجه هاي كيسه اي است كه در فروشگاههاي حيوانات خانگي به فروش ميرسد .

سبزيجات

مجموعه متنوعي از سبزيجات بايد بخشي از رژيم غذايي روزانه خرگوش باشد. هنگام انتخاب سبزيجات دقت كنيد كه كاملا تازه و عاري از آفت كش ها باشند. هميشه سبزيجات خود را قبل از تغذيه براي خرگوش خود كاملا بشوييد. خوراك سبزيجات در مقادير كم بايد به خرگوش داده شود تا زماني كه شما مطمئن شويد خرگوش شما نسبت به آنها واكنش خوبي نشان داده است. تغذيه خرگوش از برگ houseplants كه بسياري از آنها براي خرگوش سمي هستند،بسيار خطرناك است. يك ليست كامل از گياهان سمي در مورد اين موضوع در يك تاپيك جداگانه توضيح داده خواهد شد.

خرگوش شما ممكن است ازبرخي سبزيجات زير لذت ببرد:

ريحان
بوك چوي
برگ هاي كلم بروكلي (ساقه براي گاز زدن مناسب است)
هويج (هويج كلسيم بالايي دارد و بايد خيلي كم داده شود)
كرفس
گشنيز
شبدر
خربزه
برگ قاصدك
شويد
كلم پيچ (به مقداركم)
كاهو ( برگهاي رومايين يا تيره )
نعناع
سبزي خردل
جعفري
ترتيزك 

آب

آب تازه بايد هميشه در دسترس خرگوش شما باشد. اگر خرگوش شما دريك قفس نگهداري ميشود، يك بطري آب آويزان گزينه خوبي ميباشد. خرگوش نيز ميتواند از يك كاسه آب بنوشند. شما مي توانيد در روز گرم يك يا دو مكعب يخ يخ را در ظرف آب خرگوش خود قرار دهيد. اگر خرگوش شما به نظر مي رسد به اندازه كافي آب آشاميدني نميخورد شما مي توانيد سبزيجات نسبتا مرطوب و پرآب براي خرگوش خود تهيه كنيد.

پلت يا گلوله هاي مخصوص

اين پلت ها را بايد به طوري كه آنها تازه هستند خريداري كنيد. بايد به دنبال پلت هايي باشيد كه از فيبر بالا و پروتئين كم برخوردار باشند. شما بايد در سنين بالا مصرف اين پلت ها را محدود كنيد. پلت هايي هستند كه با پروتئين بالا مي توانند منجر به چاقي و مسائل مربوط به بهداشت و سلامت ديگر در خرگوش شوند.

سلامتي

همه ما از اينكه حيوان سالمي داشته باشيم لذت ميبريم بنابراين براي اطمينان از سلامت خرگوش آنها را بايد فقط گاه به گاه نزد دامپزشك ببريم. يكسري از مواد غذايي هستند كه سرشار از كربوهيدرات ها ميباشند مانند نان، بيسكويت، ماكاروني، چوب شور، شيريني، چيپس، و يا غلات ،كه اين غذاها را نبايد به خرگوش داد. اگر چه خيلي از غذاهاي تجاري خرگوش هستند كه داراي مقادير بالايي از چربي و قند، ماست و چيپس هستند كه هرگز نبايد به خرگوش داده شود. هرگز به خرگوش خود شكلات ندهيد زيرا شكلات براي خرگوش ماده اي بسيار سمي است.

ميوه ها بهترين گزينه براي درمان خرگوش هستند، اما باز هم شما بايد آن را تنها در مقدار كمي به دليل مقدار قند بالا به خرگوش بدهيد. براي خريد ميوه جات دقت كنيد كه تازه و عاري از هرگونه آفت كش ها باشند. مثل سبزيجات، مطمئن شويد كه آنها كاملا شسته شده اند.

برخي از ميوه هايي كه خرگوش ها از خوردن آنها لذت ميبرند عبارتند از:

توت فرنگي
تمشك
موز
آناناس
سيب (بدون تخمه)

منابع : آسان طب ، دكتر سارا